İNTİHARA BAKIŞ
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 2015 yılında Dünya’da 800.000 kişinin intihar sonucu öldüğünü bildirmiştir. Bu sayı dünyada her 40 saniyede bir, bir kişinin intihar sonucu yaşamını kaybettiğini göstermektedir. DSÖ bu sayının 2030 yılında bir milyonun üzerine çıkacağını öngörmektedir. İntihar girişimleri ise bu sayıların yaklaşık 20 katıdır. İntihar sonucu yaşamını kaybedenlerin yakınlarının yaşadığı ruhsal acı da düşünüldüğünde intiharın toplumun önemli bir kısmını etkileyen ciddi bir halk sağlığı problemi olduğu nettir.
Ön yargılar uygun zamanda ruh sağlığı hizmetlerine ulaşımı engellemektedir.
Ruhsal hastalığa sahip olmak intihar için önemli risk faktörlerinden biridir. Ruhsal hastalıkların erken dönemde saptanması, intihar riski olan bireylerin uygun tedavisi önemlidir. Ruhsal hastalıklar ve intihar ile ilgili önyargılar intihar düşünceleri olan kişilerin uygun ruh sağlığı hizmetlerine ulaşımını engellemektedir. Toplumun her bireyinin bu konuda bir sorumluluğu bulunmaktadır. İntihar ve ruhsal hastalıklar konusunda kendi önyargılarımızın farkında olmak, etrafımızdakileri ve kendimizi bu konuda eğitmek ve geliştirmek, intihar riskinin arttığı durumları öğrenmek ve yakınlarımızda bu riski gördüğümüzde uygun hizmetlere yönlendirmek hepimizin sorumluluğu olmalıdır.
Dünya İntihar Önleme Günü’nün 2018 yılı teması “İntiharı Önlemede Beraber Çalışalım” olarak belirlenmiştir. Kurumlar arası işbirliğinin sağlanması ve her bireyin önleme çalışmalarında aktif olarak yer almasının önemi ile ilgili farkındalığın arttırılması amacı ile 2019 ve 2020 yıllarında da temanın aynı kalması planlanmaktadır.
Bu ruh sağlığı bozukluğunu tespitte çeşitli risk faktörleri tanımlanmıştır. Bunlardan ana başlıklar olarak bahsetmek isterim, zira her birisinde yapılan çalışmalara dayanarak dikkat edilmesi gereken yönler mevcuttur.
1-Evlilik Durumu
2-Cinsiyet
3-Yaş
4-Önceki Girişimlerin Tarihçesi
5-Sosyo-Ekonomik ve Meslek/ Durumu
6-Depresyon
7-Alkol ve İlaç Alışkanlığı
8-Şizofreni
9-Emredici Halüsinasyonlar
10-Cinsel Sapmalar
11-Şiddetli Uykusuzluk
12-Fiziksel Hastalık
13-Aile Hikâyesi
14-Kişisel Eşyaların Dağıtılması
15-Gelecek İçin Plan Bulunmaması
16-Teşebbüsün Öldürme Derecesi
17-Yalnız Yaşama
18-Yeni Vuku Bulmuş Kayıp
19-Hipokondriazis
20-Yeni Vuku Bulmuş Ameliyat ve Doğum
21-İşsizlik ve Parasal Sıkıntılar
22-Sekonder Kazancın Bulunmaması
23-Kaza Eğilim
24-Etnik Orijin
İntihar önlenebilir, dikkat edilmesi gereken hiç de öyle sanıldığı gibi gizemli olmayan bir sorundur. Yeter ki fark edildiğinde bir psikiyatriste ulaştırılması için elden gelen yapılsın.
Gülnihal Gökçe ÜNAL
Psikiyatri Uzmanı
Sağlık Hizmetleri Dairesi Başkanlığı
Ruh Sağlığı Birim Koordinatörü
21 Nisan 2022